Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin bölge temasları devam ederken, Beijing yönetiminin de 5 maddelik Orta Doğu istikrar önerisinin hatları ortaya çıktı. CRI Türk’e konuşan İRAM Başkan Vekili Hakkı Uygur’a göre Çin’in sahneye çıkması önemli ancak ABD’nin varlığı sınırlandırıcı bir etki yaratabilir.
Çin’de sona eren ve ülkenin en yüksek siyasi etkinliği olarak özetlenebilecek İki Toplantı sırasında kameralar karşısında geçen Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi, yeni dönemde “Sino-Arap” bağlarının yeni bir aşamaya geçeceğini duyurmuştu. Çin’in halen Arap ülkelerinin en büyük ticareti partneri olduğunu anımsatan Wang, yıllık basın toplantısında “Kuşak ve Yol İnisiyatifi iş birliğindeki kilit projeler devam ediyor. 5G, yapay zekâ ve uzay çalışmaları gibi yüksek düzeyli yeni teknoloji alanlarında iş birliği gelişiyor.” ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 6 Orta Doğu ülkesini ziyaret etmeye 24 Mart’ta başlayan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, İki Toplantı sırasında verdiği bu sözleri taçlandırmak için kolları sıvadı. Wang, ilk durağı olan Suudi Arabistan’da Çin-Körfez Serbest Ticaret Anlaşması gibi kapsamlı projeleri masaya yatırmasının yanı sıra Beijing yönetiminin Orta Doğu’da istikrarı sağlamak için inisiyatif alabileceğini saklamadı.
Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi, 24 Mart’ta Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Salman bile buluştu.
Dubai merkezli Al Arabia sitesine konuşan Wang, Yemen’de ateşkesin sağlanması planlarını destek sunacaklarını, İsrail-Filistin barışı için iki ülkeden temsilcileri Çin’e davet edebileceklerini ve genel anlamda bölgede 5 maddelik bir genel uzlaşı sağlanması gerektiğini dile getirmiş ancak ayrıntılara girmemişti.
UZUN ERİMLİ BARIŞIN ÇERÇEVESİ
Dışişleri Bakanı Wang’ın ardından Çin’in Suudi Arabistan Büyükelçisi Chen Weiqing “ArabNews” sitesine yazdığı makalede 5 maddelik uzlaşı önerisini kamuoyuna duyurdu. “Çin- Suudi Arabistan yeni yollarda iş birliğinde” başlığını taşıyan makalede şunlar kaydedildi:
“Wang, ziyaret sırasında Orta Doğu’da güvenlik ve istikrarın sağlanması için 5 maddelik bir inisiyatif önerdi. Wang, bölgede bulunan ülkeleri birbirine saygı göstermeye, eşitlik ve adaleti öne çıkarmaya, nükleer silahların yayılmasının önlenmesini başarmaya, kolektif güvenliğe katılmaya ve kalkınma planlarını hızlandırmaya çağırdı. Çin, Orta Doğu’da uzun erimli barışı ve istikrarı teşvik etmek için üzerine düşen rolü oynamaya hazırdır.”
“ÇİN’İN SAHNEYE ÇIKIŞI BAŞLI BAŞINA ÖNEMLİ”
Çinli diplomatların bahsi geçen 5 maddelik öneriye ilişkin hangi mekanizmaların devreye sokulacağı ise Dışişleri Bakanlığı’nın 26 Mart tarihli açıklaması ile netleşti. Beijing yönetimi “Orta Doğu’da güven mekanizması” için Körfez ülkelerine Çin’de diyalog toplantısı önerirken, hali hazırda mevcut olan Çin-Arap Ülkeleri Kalkınma Forumu ile Orta Doğu Güvenlik Forumu’na katkı sunulmaya devam edileceği aktarıldı. Orta Doğu’nun jeopolitik rekabetin dışında tutulmasını talep eden resmi açıklamanın İran ile ilgili bölümünde Biden yönetimine nükleer anlaşmaya dönme ve yaptırımları kaldırma çağrısında bulunuldu.
Haber: Gökhun Göçmen
Kaynak: CRI Türk criturk.com
