Türkiye Avrupa’nın plastik atık çöplüğümü oldu? Son zamanlarda bazı plastik çöp ithal eden gemilerin ülkeye girişi Greenpeace’in ve gönüllerin çabalarıyla Bakanlık nezdinde oluşturulan farkındalık sayesinde engellendi. 180 bin imza toplanan kampanya etkisini gösterdi ve Ticaret Bakanlığı ‘polietilen’ atık itlahatını yasakladı.
*Polietilen: çeşitli ürünlerde kullanılan bir termoplastiktir. Plastik endüstrisinde kısaca PE olarak anılır. 2017’de yıllık 100 milyon tondan fazla polietilen reçinesi üretilmiştir; bu bütün plastik pazarının %34’üne denk gelir. Ana kullanım alanı paketlemedir (plastik torbalar, plastik şişeler, poşetler vb.)
BBC’den Onur Erem’in haberi:
Plastik kirliliği hakkındaki tartışmalar dünya çapında artarken küresel plastik atık ticareti de son yıllarda daha fazla dikkat çekiyor. Peki plastik atık ticareti nedir ve neden tartışılıyor?
Plastikler doğada uzun süreler çözülmeden kalabildiği için plastik çöpleri dünya çapında doğaya zarar veriyor. Bazı hayvanların midelerinde birikerek veya bedenlerine dolaşarak ölümlerine yol açabiliyor. Ayrıca mikroplastik denen küçük parçacıklara ayrılarak suya, hayvanlara ve bu iki kaynaktan da insan bedenine geçiyor. Bunun önüne geçmek için tek kullanımlık plastik ürünler yerine, geri dönüşümlü plastik ürünlerin kullanımı artırıldı. Bu ürünler çöpe atılmak yerine geri dönüşüm kutularına atılarak, geri dönüşüm tesislerinde yeniden kullanılabilir birer plastik haline getiriliyor.
Science Advances dergisinde 2017 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre 2015’te üretilen plastiklerin yüzde 55’i çöpe atıldı, yüzde 25,5’i enerji üretim tesislerinde yakıldı, yüzde 19,5’i ise geri dönüştürüldü.
Greenpeace raporuna göre 2020 yılında İngiltere’deki plastik atıkların yaklaşık yüzde 40’ı Türkiye’ye ihraç edildi ve yasa dışı yollarla toplanıp yakıldı
Fakat dünyada en çok plastik tüketen ülkeler arasında yer alan bazı gelişmiş ülkelerde bunu sağlayabilecek yeterli geri dönüşüm tesisi bulunmuyor. Bazı yönetimler de atık yakma tesislerinin havaya kirletmesi nedeniyle bunları kendi ülkelerinde veya bölgelerinde kurmak istemiyor. Eurostat verilerine göre Avrupa Birliği’nde (AB) plastik paketlerin yüzde 78,5’i ayrıştırıp toplanıyor (geri kazanım) fakat bunların yalnızca yüzde 41,5’u AB sınırları içinde geri dönüştürülüyor.
Bu ülkeler plastik atıklarını geri dönüştürülmek üzere diğer ülkelere gönderiyor ve bunun için para ödüyor. Bunu genellikle yoksul ülkeler tercih ediyor. Fakat bu uygulama söz konusu ülkelerde “zengin ülkelerin çöplüğü haline gelmekle” eleştiriliyor.
Dünyanın en büyük plastik atık ithalatçılarından Çin’in 2017’de çöp ithalatını yasaklaması, bu alanda yeni ülkelerin öne çıkmasına yol açtı.
Bu ülkelerden biri de Türkiye.
Kaynak: Greenpeace ; BBC Wikipedia
